“Cần một công ước thập toàn giá trị pháp lý để đảm bảo hòa bình trên biển đông”

Trung Quốc không hề quý trọng những gì họ đã ký trong DOC , chúng ta cần phải có công cụ pháp lý gì để trông coi chủ quyền của mình trên biển đông ? Trung Quốc không hề quý trọng những gì họ đã ký trong DOC. Trong ảnh là bộ trưởng quốc phòng Việt Nam Phùng Quang Thanh ( phải ) tiếp bộ trưởng quốc phòng Trung Quốc Lương Quang Liệt tại Hà Nội năm 2010. Hiện nay DOC có rất nhiều ngăn lại trong một giới hạn nhất định. Thứ nhất , DOC không phân định rỏ rành giữa các vùng có tranh chấp và không tranh chấp. Thứ hai , các quy định trong DOC có điều gì đó không chính đáng và thiếu cụ thể dẫn đến việc tùy tiện trong giảng giải như Trung Quốc vẫn thường làm để tranh thủ hướng chất lượng cao hơn mức bình thường cho mình. Thứ ba và quan yếu nhất , DOC không phải là một thoả ước quốc tế và không có buộc ràng về mặt pháp lý , nó chỉ thể hiện sự xác nhận chính trị và buộc ràng các quốc gia về mặt tín ngưỡng. Và chúng ta đều thấy Trung Quốc thể hiện cái “đạo đức” đó theo cách nào. Ngay sau khi DOC được các bên ký kết vào tháng 7.2011 , có nhiều nước đã thúc giục Trung Quốc ký kết bộ quy tắc tam suất xử sự trên bien dong ( COC ) nhằm khắc phục những ngăn lại trong một giới hạn nhất định về giá trị pháp lý của DOC. Có rất nhiều quốc gia mong mỏi COC sẽ là một bước tiếp theo của DOC , một công cụ pháp lý thực sự để chắc chắn hòa bình trên bien dong. Mỗi COC đáng được coi trọng pháp lý bắt hay không tùy thuộc vào mong muốn của các bên cũng như bối cảnh ký kết. Một văn bản sẽ được confirm như một thoả ước quốc tế nếu nó thỏa mãn những tiêu chí được quy định bởi Công ước Viên 1969 về luật thoả ước quốc tế. Bất ngờ) có nhiều án lệ tại tòa án Công lý quốc tế ghi nhận về tính pháp lý của các bộ quy tắc tam suất xử sự như vậy. Trung Quốc luôn tự xưng chủ quyền trên hai quần đảo Hoàng Sa – Trường Sa của Việt Nam , nhưng vùng thăm dò dầu lửa lại cách rất xa hai quần đảo này , họ căn cứ vào đâu? chúng ta rõ ràng việc công bố gọi thầu thăm dò dầu lửa là do công ti CNOOC làm chứ không phải do Chính phủ Trung Quốc trực tiếp đứng ra gọi thầu. Ai cũng hiểu đứng đằng sau CNOOC chính là Chính phủ Trung Quốc. Chủ quyền pháp lý của một quốc gia luôn song hành tồn tại với chủ quyền thực tiễn và chủ quyền kinh tế. Trung Quốc chưa bao giờ đưa ra được một chứng cớ đáng tin cậy về chủ quyền pháp lý nhưng trên thực tiễn họ đang dùng sức mạnh để vi phạm vào chủ quyền thực tiễn và kinh tế của Việt Nam. Lần này dùng một công ti dầu khí ra mặt để tranh chấp , họ đang chơi trò “ném đá giấu tay”. Những lô dầu khí chúng ta nói đến , không có một sự hạn chế hay một trường hợp ngoại lệ nào cả không nằm trong vùng tranh chấp ở hai quần đảo Hoàng Sa và Trường Sa , nhưng phía Trung Quốc lại tự ý rằng những vị trí này nằm trong “đường lưỡi bò” mà họ tự vẽ ra để choán bien dong . Với “đường lưỡi bò” ngụy xưng này , họ tuyên bố rằng hơn 80% diện tích bien dong thuộc về Trung Quốc. Thậm chí , yêu sách trái cơ sở pháp lý một cách rỏ rành này cũng đã được Trung Quốc trình lên lên liên hợp quốc vào tháng 5.2009 , sự vô lí này của Trung Quốc lại không được đưa ra xét xử. Mở rộng vùng tranh chấp vào tận thềm lục địa của Việt Nam , Trung Quốc đang đi một bước đi đầy nguy hiểm và ăn nói lộ liễu với ý đồ bành trướng trên bien dong , sau những gì họ đã làm với chủ quyền Việt Nam. Chúng ta làm sao để đưa vấn đề này ra tòa án quốc tế hoặc làm sao để có một bên thứ ba can thiệp nhằm chặn đứng sự bành trướng này? lâu nay Trung Quốc không bao giờ confirm thẩm quyền của bất kỳ trọng tài hay tòa án quốc tế nào trên biển đông . Không chỉ vì họ dựa vào sức mạnh quân sự để hành xử ngang ngược mà vì họ không có bất kỳ một chứng cớ chủ quyền nào trên bien dong của chúng ta. Điều này làm chúng ta chẳng thể đưa vấn đề ra trước tòa án quốc tế , nhưng như chúng ta đã nói ở trên , điều phải làm trước mắt đó là buộc Trung Quốc ký vào COC , và COC đó phải đáng được coi trọng pháp lý bắt. Để như thế , các nước ASEAN , đặc biệt là Việt Nam , Philippines và Malaysia , vốn là những bên liên tưởng nhiều nhất trong tranh chấp , cần gắng gổ để đưa ra một điều khoản buộc ràng về mặt pháp lý của COC. Ví như có xác xuất , các bên có xác xuất dùng tên khác phổ thông hơn được dùng cho thoả ước quốc tế , nếu như hiệp ước hay hiệp định… tuy vậy , việc này khó khả thi trong khuôn khổ ASEAN – Trung Quốc bởi các nước ASEAN không đủ mạnh để gây áp lực lên Trung Quốc. Trong khi đó , những nước như Hoa Kỳ , Nhật Bản , Ấn Độ , Úc rất quan ngại đến tình hình tranh chấp trên bien dong . Do vậy , để có xác xuất đạt được một COC đáng được coi trọng pháp lý , nên thương thuyết văn kiện trong một khuôn khổ có sự tham gia hay “xúc tác” của Hoa Kỳ , Ấn Độ , Nhật Bản , Úc. Thượng đỉnh Đông Á là một khuôn khổ lý tưởng để thực hành điều này. Quốc gia và người dân Việt Nam có xác xuất phản ứng gì trước những xúc phạm ngang ngược như vậy của chính quyền Trung Quốc? chúng ta đã thấy bộ Ngoại giao Việt Nam trao công hàm phản đối , đây là một việc làm không có một sự hạn chế hay một trường hợp ngoại lệ nào cả có như thế nào thì bày tỏ đúng như thế về mặt công pháp quốc tế trên cương vị quốc gia. Tổng công ti Dầu khí quốc gia đã họp báo phản đối , vì đây là chức vụ có quyền khai khẩn đang bị xúc phạm. Đối với người dân Việt Nam , chúng ta có quyền phản đối việc làm vi phạm đến chủ quyền quốc gia , miễn những việc làm đó nằm trong quy định của luật pháp và Hiến pháp. Ví như chúng ta nhượng bộ sẽ mất biển nên chẳng thể nhượng bộ được. Trung Quốc không hề quý trọng những gì họ đã ký trong DOC. Trong ảnh là bộ trưởng quốc phòng Việt Nam Phùng Quang Thanh ( phải ) tiếp bộ trưởng quốc phòng Trung Quốc Lương Quang Liệt tại Hà Nội năm 2010.